Τα Ελληνικά Όσκαρ

ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΚΑΤΣΙΚΑ

Από το 1943, οπότε η Κατίνα Παξινού κέρδισε το Οσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου ως επαναστάτρια Πιλάρ στο «Για ποιον χτυπά η καμπάνα», η ελληνική ιστορία των Οσκαρ έχει λίγα βραβεία αλλά πολλές σελίδες:

* Με τη «Συμφωνία κυρίων», ο Ελία Καζάν (ή Ηλίας Καζαντζόγλου) απέκτησε το 1947 το πρώτο Οσκαρ Σκηνοθεσίας στην καριέρα του. Είχε τρεις ακόμη υποψηφιότητες σκηνοθεσίας («Λεωφορείο ο Πόθος», «Ανατολικά της Εδέμ», «Αμέρικα, Αμέρικα») και μία νίκη, το 1954, για το «Λιμάνι της αγωνίας». Το 1990, ο γιος του, Νίκολας Καζάν, συνέχισε την παράδοση της οικογένειας διεκδικώντας το βραβείο Διασκευασμένου Σεναρίου για το «Γύρισμα της τύχης», που κατέληξε στον Μάικλ Μπλέικ για το «Χορεύοντας με τους λύκους».
* Με πέντε υποψηφιότητες, το «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν πλημμυρίζει με ελληνικό στοιχείο την τελετή απονομής του 1960. Η Μελίνα Μερκούρη έχασε το Οσκαρ Α' Γυναικείου από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ («Ζήσαμε στην αμαρτία») και η Θεώνη Βαχλιώτη-Ολντριτζ το βραβείο Ενδυματολογίας από την Ιντιθ Χεντ («The facts of life»). Ο Μάνος Χατζιδάκις όμως κέρδισε το Οσκαρ Τραγουδιού για τα «Παιδιά του Πειραιά», κάτι που του επέτρεψε να το περιφρονεί στο υπόλοιπο της καριέρας του. Κάποτε μάλιστα πέταξε το Οσκαρ στα σκουπίδια, απ' όπου διασώθηκε τελευταία στιγμή.
* Ο Τζων Κασσαβέτης βρέθηκε να διεκδικεί τρεις φορές Οσκαρ, με διαφορετική όμως ιδιότητα κάθε φορά: Το 1967 διεκδίκησε ως ηθοποιός ένα Οσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου για το «Και οι 12 ήταν καθάρματα» (έχασε από τον Τζορτζ Κένεντι του «Μεγάλου δραπέτη»). Εναν χρόνο μετά επέστρεψε στις υποψηφιότητες ως σεναρίστας για τα «Πρόσωπα» (έχασε από τον Μελ Μπρουκς και το «Αυτοί οι τρελοί παραγωγοί»). Και το 1974 συστήνεται ως σκηνοθέτης με το «Μια γυναίκα εξομολογείται», χάνει ωστόσο από τον Φράνσις Φορντ Κόπολα και τον «Νονό 2».
* Οι υποψήφιες δουλειές της στα κοστούμια του «Ποτέ την Κυριακή» (1960) και της «Φαίδρας» (1962) δεν τιμήθηκαν τελικά με Οσκαρ, η Θεώνη Βαχλιώτη-Ολντριτζ περίμενε, όμως, μέχρι το 1975 όποτε βραβεύθηκε με τον «Υπέροχο Γκάτσμπι».
* Και όμως, το επώνυμο της Σούζαν Σαράντον είναι ουσιαστικά ελληνικό. Ο πρώτος και μοναδικός σύζυγος της ηθοποιού, Κρις Σαράντον, είναι γιος της Μαρίας και του Χριστόφορου Σαραντόπουλου, ελλήνων μεταναστών που έγιναν εστιάτορες στη Δυτική Βιρτζίνια! Στα 28 του, το 1975, ήδη οχτώ χρόνια παντρεμένος με τη Σούζαν, ο Σαράντον υποδύθηκε τον ομοφυλόφιλο εραστή του Αλ Πατσίνο στη «Σκυλίσια μέρα» και διεκδίκησε το Οσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου. Το κέρδισε ο παλαίμαχος Τζορτζ Μπερνς για το «The sunshine boys».
* Μόνιμος ντεκορατέρ στις ταινίες του Φράνσις Φορντ Κόπολα και πέντε φορές υποψήφιος για το Οσκαρ Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, ο Ντιν Ταβουλάρις είναι γόνος ελλήνων μεταναστών. Η μοναδική νίκη στην καριέρα του ήταν εκείνη της πρώτης του υποψηφιότητας: το 1974 με τον «Νονό 2».
* Εφτά υποψηφιότητες εξασφάλισε ο «Αλέξης Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη στα Οσκαρ του 1964. Κι ενώ ο δημιουργός του έχασε και στις τρεις κατηγορίες για τις οποίες ήταν ο ίδιος υποψήφιος (Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Διασκευασμένου Σεναρίου), βραβεύτηκε ο Βασίλης Φωτόπουλος για τα σκηνικά του. Οσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου πήγε στη Ρωσίδα Λίλα Κέντροβα και Οσκαρ Φωτογραφίας στον Βρετανό Γουόλτερ Λασάλι, ο οποίος αμέσως μετά αποφάσισε να δημοτολογηθεί άτυπα Ελληνας και επέλεξε ως μόνιμο τόπο κατοικίας του τα Χανιά.
* Το 1969 ο Κώστας Γαβράς ήταν υποψήφιος για τα Οσκαρ Σκηνοθεσίας, Διασκευασμένου Σεναρίου και Ξένης Ταινίας με το «Ζ». Στέφεται νικητής στην τρίτη κατηγορία, όχι για λογαριασμό της Ελλάδας όμως, αλλά με σημαία του την Αλγερία. Ο Γαβράς θα πραγματοποιήσει το χολιγουντιανό ντεμπούτο του το 1982 με τον «Αγνοούμενο». Εκείνη τη χρονιά κέρδισε το Οσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου.
* Η μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου για τους «Δρόμους της φωτιάς», όχι μόνο του εξασφάλισε το Οσκαρ Μουσικής το 1982 αλλά και αποτέλεσε το διαχρονικό μουσικό ντύσιμο για πλήθος αθλητικών διοργανώσεων που πραγματοποιήθηκαν έκτοτε, εντός και εκτός των συνόρων της χώρας μας.
* «ΟΚ, Μάικλ, φύγαμε!» ξεστόμισε η Ολυμπία Δουκάκη παραλαμβάνοντας στα 1987 το Οσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου για την απολαυστική ερμηνεία της ως μητέρας της Σερ στην κομεντί «Κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού». Αναφερόταν, φυσικά, στον αδελφό της Μάικλ Δουκάκη, ο οποίος ετοιμαζόταν να διεκδικήσει με τους καλύτερους οιωνούς τότε το προεδρικό χρίσμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά δεν ήταν τυχερό...
* Από τους δημοφιλέστερους σκηνοθέτες στο σινεμά της περιπέτειας, χάρη στην υπερ-επιτυχημένη τριλογία του «Μαντ Μαξ», ο Τζορτζ Μίλερ είναι γιος του Δημήτριου Μιλιώτη από τα Κύθηρα, ο οποίος μετανάστευσε σε νεαρή ηλικία στην Αυστραλία. Τρεις φορές διεκδικητής ενός Οσκαρ, ο Μίλερ δεν κέρδισε ποτέ ως σεναρίστας, αλλά ως καρτουνίστας, το 2007 με το «Happy Feet».
* Η μόνη φορά που η Ελλάδα βρέθηκε υποψήφια σε κατηγορία που να αφορά ταινίες μικρού μήκους ήταν το 2001 με την Ελληνοαμερικανίδα Χριστίνα Λαζαρίδη, σεναριογράφο και σκηνοθέτη του «One Day Crossing», η οποία όμως ηττήθηκε από γερμανική συμμετοχή.
* Ηταν αδύνατον να νικήσει τον Πέδρο Αλμοδόβαρ και το «Μίλα της» στην κούρσα του 2002 για το Οσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου, η γεννημένη από έλληνα πατέρα και καναδή μητέρα Αντωνία-Ευγενία (ή απλά Νία) Βαρντάλος. Υπήρξε, όμως, από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα εκείνης της απονομής, χάρη στην εξωφρενικά μεγάλη επιτυχία που είχε γνωρίσει ο ανεξάρτητος «Γάμος αλά ελληνικά» της.
* Εκτός του ότι προξένησε για χρόνια αίσθηση με τις ζωηρές και τολμηρές ενδυματολογικές προτάσεις της στη δημοφιλή σειρά «Sex and the City», η Πατρίσια Φιλντ, με καταγωγή από τη Λέσβο και ελληνοαρμένιους γονείς, βρέθηκε το 2007 να είναι υποψήφια για Οσκαρ Κοστουμιών με το «Ο Διάβολος φοράει Prada» (και να χάνει από τη «Μαρία Αντουανέτα»).
* Οι γονείς του Λούι (Ηλία) Ψυχογιού κατάγονταν από τη Σπάρτη. Εκείνος μεγάλωσε στην Αϊόβα. Και στην περσινή απονομή των Οσκαρ κέρδισε το βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους χάρη στον «Ορμο», που ξεσκέπαζε τις σφαγές αμέτρητων δελφινιών σε ακτές της Ιαπωνίας και κατέληξε να προκαλέσει σάλο, ο αντίκτυπος του οποίου έφτασε μέχρι τα υψηλά κλιμάκια της ιαπωνικής κυβέρνησης.
* Γάλλος ο πατέρας του Αλεξάντρ Ντεσπλά, Ελληνίδα η μητέρα του και τέσσερις συνολικά μέχρι σήμερα οι υποψηφιότητές του στον τομέα της Μουσικής Επένδυσης: με τη «Βασίλισσα» (2007), με την «Απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον» (2009), με τον «Απίθανο κύριο Φοξ» και φέτος με τον «Λόγο του βασιλιά» 7.