Νταλάρας και Αλκίνοος

Του Γιώργου Καρελιά

Για την Κύπρο έχουν ειπωθεί σχεδόν όλα. Και από τη μια πλευρά και από την άλλη. Πολιτικοί, οικονομολόγοι, τραπεζίτες, αναλυτές, δημοσιογράφοι, έχουν μιλήσει και γράψει.
Τι απομένει; Οι καλλιτέχνες. Δυο εξ αυτών έγραψαν τις τελευταίες μέρες για το δράμα της Κύπρου. Και οι δυο έχουν στενή σχέση με το Νησί. Ο ένας -ο Γιώργος Νταλάρας- έχει συνδέσει την καλλιτεχνική του πορεία με την Κύπρο. Ο άλλος -ο Αλκίνοος Ιωαννίδης- είναι Κύπριος, αλλά ζει και εργάζεται στην Ελλάδα.
Διαβάζοντας τα κείμενά τους, βγάζει κανείς αρκετά συμπεράσματα. Τόσο για το πώς η Κύπρος οδηγήθηκε στη σημερινή κατάντια, όσο και για το πώς καλλιεργήθηκαν -και στην Κύπρο και στην Ελλάδα- ορισμένοι μύθοι τους οποίους, ορισμένοι, εξακολουθούν να συντηρούν.
Ο Νταλάρας, για παράδειγμα, γράφει στο προσωπικό του σάιτ (www.dalaras.gr), μεταξύ άλλων: «Η Κύπρος, η πόρτα της Ευρώπης στη Μέση Ανατολή, η Κύπρος των 60 δισεκατομμυρίων του φυσικού αερίου, η Κύπρος που κατόρθωσε να εξισορροπήσει τις σχέσεις της με τις αραβικές χώρες και το Ισραήλ, η Κύπρος με τις αγγλικές βάσεις, αλλά και τις ισχυρές ιστορικές σχέσεις με τη Ρωσία, η Κύπρος που κατόρθωσε να σταθεί στα πόδια της μετά από πολέμους, εισβολή και κατοχή, δεν έχει, κατά τους δανειστές της, «πρόσωπο» για να εγγυηθεί!»
Ο καλλιτέχνης, που θέλει να κάνει πολιτική και γεωπολιτική ανάλυση, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αναπαράγει διάφορα στερεότυπα, τα οποία αποδείχτηκαν χωρίς αντίκρυσμα στην παρούσα κρίση της Κύπρου. Τι θα πει «πόρτα της Ευρώπης στη Μέση Ανατολή;». Και η Ελλάδα το ίδιο δεν είναι; Και ποιος στην Ευρώπη χρειάζεται ιδιαίτερα αυτήν την «πόρτα»; Τι θα πει «η Κύπρος των 60 δισεκατομμυρίων του φυσικού αερίου»; Και γιατί 60 και όχι 160; Γιατί δεν τα έλαβαν καθόλου υπόψη τους οι δανειστές; Και καλά οι ανάλγητοι Ευρωπαίοι. Οι αδελφοί εν ορθοδοξία Ρώσοι, αφού ξέρουν τον θησαυρό που κρύβεται στην κυπριακή ΑΟΖ, γιατί δεν έδωσαν ούτε πέντε δισεκατομμύρια στην Κύπρο, με την οποία έχει «ιστορικές σχέσεις», όπως λέει ο Νταλάρας;
Δυστυχώς δεν τα λέει μόνο αυτός. Τα άκουσε, τα διάβασε και τα αντέγραψε. Είχαν προηγηθεί άλλοι, περισσότερο «ειδικοί», στην Ελλάδα και στην Κύπρο, που έπλαθαν τους ίδιους μύθους, παραμυθιάζοντας τους πολίτες. Μέχρι που η αλήθεια φανερώθηκε γυμνή μπροστά τους και σκόρπισε απογοήτευση και φόβο.
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης έγραψε, επίσης στο προσωπικό του σάιτ (www.alkinoos.gr), ένα ομολογουμένως πολύ ωραίο κείμενο. Με ωραία γλώσσα, πολύ λυρισμό και, περίεργο για καλλιτέχνη, πολύ ρεαλισμό -όλα αυτά μαζί- για το τι έγινε τα τελευταία χρόνια στην πατρίδα του. Για το πώς μια ολόκληρη κοινωνία αλλοτριώθηκε και μεταλλάχθηκε στο βωμό του, πάση θυσία, κέρδους. Μόνο μια μικρή παράγραφο αξίζει να μεταφέρουμε εδώ: «Όταν κλαίγαμε το ΄74, κλαίγαμε για τα σπίτια μας. Σήμερα θα κλάψουμε για τις επαύλεις μας; Τότε κλαίγαμε για το χωριό μας. Θα κλάψουμε σήμερα για την τράπεζα; Τότε για τους τάφους των γονιών μας. Σήμερα για τα χρέη μας;».
Ο ίδιος δίνει αρνητική απάντηση. Μακάρι να έχει δίκιο. Όμως, είναι πολλά τα λεφτά (ακόμα, έστω και κουρεμένα). Και η αλλοτρίωση ακόμη μεγαλύτερη. Ισως γι’ αυτό από το «ηρωικό» πρώτο «όχι», έφτασαν στο μεγάλο «ναι». Οι ίδιοι άνθρωποι είπαν και τα δύο.