Στην τάξη, με τον Γραμματικάκη

Της Τζίνας Δαβιλά

(Δεν έχει σημασία να παραπονιέμαι για ό,τι ανεπιθύμητο μου συμβαίνει, αλλά να εκτιμώ τα όμορφα που βρέθηκαν και βρίσκονται στον δρόμο μου. Αυτό είναι και το αντίδοτό μου στη μίζερη περιρρέουσα ατμόσφαιρα, του παρελθόντος και του παρόντος).
«Καλωσορίσατε», του είπε η Μυρσίνη.
«Σας ευχαριστώ πολύ που ήρθατε να με δείτε», της απάντησε ο Γιώργος Γραμματικάκης, όταν βρέθηκε στο ιδιωτικό σχολείο «Ροδίων Παιδεία» ως προσκεκλημένος ομιλητής για τους μαθητές.
«Τι γλυκός και απλός άνθρωπος!», σχολίασε η Μυρσίνη.
Σίγουρα, αν κάποιος έχει την υπομονή να ανατρέξει σε άλλα κείμενα, θα συναντήσει την πάγια διαπίστωσή μου πως όσο πιο σπουδαίος είναι κάποιος, τόσο πιο απλός και προσιτός είναι. Τα ψώνια, οι κομπλεξικοί και οι επηρμένοι είναι οι περισσότεροι ημιμαθείς και υπερεκτιμημένοι που με την παραμικρή επιτυχία φουσκώνουν σαν τα παγώνια και κοιτούν πάνω από το κεφάλι σου, σαν να μη σε βλέπουν. Κάτι σε μαντάμ-Σουσού.
Φαντάζομαι πως κι εσύ θα έχεις συναντήσει τέτοια ψώνια στη ζωή σου. Και όσο διψάς για να συναντήσεις εκείνους του μοιραίους, τους λίγους, τους σπουδαίους, τους απλούς, τους σημαντικούς, τους σπάνιους, τόσο πέφτεις πάνω σε νούμερα με τίτλους πηχυαίους, με βιογραφικά κολοσσιαία, με περγαμηνές κρεμασμένες στους τοίχους των γραφείων τους και με το μάτι του αχόρταγου και άπληστου διακονιάρη. Αυτό το μάτι, το βλέμμα, είναι η αλήθεια του καθενός μας. Αρκεί να έχεις εκπαιδευτεί να το αποκωδικοποιείς. Δεν ξέρω για σένα, προσωπικά, μου είναι αφόρητο πια να τους βλέπω μαζεμένους και φουσκωμένους από την αυταρέσκεια. Να αυτοπροβάλλονται, να ναρκισσεύονται. Ανόητος εγωισμός.
«Είμαι αποτυχημένος των πανελληνίων», είπε ο μέγας δάσκαλος στα παιδιά του «Ροδίων». «Εμένα που με βλέπετε απέτυχα να περάσω στο τμήμα Ηλεκτρολόγων-Μηχανικών που δεν αγαπούσα, γιατί αρρώστησα και δεν έγραψα. Κάποιος φίλος μου, αργότερα, μου μίλησε για τη Φυσική. Πήγα, έδωσα εξετάσεις, πέρασα, την αγάπησα και έκανα ό,τι έκανα, αν δεχτούμε ότι έχω κάνει κι εγώ κάτι. Αλλά θέλω να σας εξομολογηθώ κάτι: ζηλεύω τους ανθρώπους που γνωρίζουν κάποιο μουσικό όργανο. Κάποτε προσπάθησα να μάθω ακορντεόν, αλλά επειδή στις καντάδες που κάναμε δεν ήταν βολικό, το παράτησα νωρίς. Δεν ήμουν καλός εκεί. Αν μου επιτρέπετε μόνο να σας πω να μάθετε όποιο μουσικό όργανο σας αρέσει. Είναι σπουδαία υπόθεση να σας συντροφεύει στη ζωή σας».
Άνθρωπος, Δάσκαλος, Μέγας. Ο Γιώργος Γραμματικάκης που μετά την «Κόμη της Βερενίκης» -το βιβλίο που όποιος το έχει διαβάσει έχει κατακτήσει το 70% τουλάχιστον της παγκόσμιας βιβλιογραφίας- αποτελεί τον μοναδικό, ίσως, Έλληνα που κατάφερε να εκλαϊκεύσει την επιστήμη του και, παράλληλα, να είναι ο ίδιος τόσο απλός. Ο Γραμματικάκης έχει την ευφυΐα και τη σοφία να βρίσκει ομορφιές στα απλά και στα μικρά. Να είναι ο διεθνώς καταξιωμένος αστροφυσικός που μιλά τη γλώσσα της λαϊκότητας, όχι του λαϊκισμού, αφουγκράζεται τον μόχθο του μεροκαματιάρη, σέβεται την υπόστασή του. Και αγαπιέται από παλιούς και νέους μαθητές. Νοιώθω σαν να παίρνουμε απάντηση στο ερώτημα «υπάρχει Θεός;». «Ασφαλώς, είναι δίπλα μας, δεν φορά φωτοστέφανο, δεν θέλει κεριά και εκκλησιές, δεν διεκδικεί την απαρχή του Σύμπαντος, ζητά απλώς με ταπεινότητα να του δώσεις το χέρι σου. Ο μετέωρος από τη μοναξιά του άνθρωπος να πάψει να είναι μετέωρος απλώνοντας το χέρι του στον άλλο και στους άλλους μετέωρους και μόνους ανθρώπους».
Ψάχνουμε απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα, που όσο χρόνο, σκέψη και έρευνα κι αν αφιερώσουμε, είναι αμφίβολο αν θα απαντηθούν. Και, ταυτόχρονα, ξεχνούμε πως τα πιο σημαντικά συμβαίνουν δίπλα μας και εμείς με ανοησία, ίσως και αχαριστία, τα προσπερνάμε. Στον απολογισμό κάνεις ταμείο. Εκεί, αξία έχουν οι συναντήσεις σου. Ποιες επιλέγεις και με ποιους όρους.