Η βαρυχειμωνια ειναι πισω…

Τις προβλέψεις του καιρού τις έμαθε από τη γιαγιά του Δέσποινα όταν ήταν έφηβος, έβλεπε τα σημάδια και περίμενε την εκδήλωση τους. Στα χωριά της ίδιας επαρχίας, εξάλλου, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που κάποια φυσικά δεδομένα, που τα παρέλαβαν από τους προγόνους τους, τους έκαναν… μετεωρολόγους και εξακολουθούν να προβλέπουν με ακρίβεια και να προγραμματίζουν! Πολλοί από αυτούς δεν χρειάζονται τις προβλέψεις των επιστημόνων που εμφανίζονται στους τηλεοπτικούς δέκτες…
«Μέχρι το 1968 που ήρθε το ηλεκτρικό ρεύμα στο χωριό», παρατηρεί ο κ. Φουντεδάκης, «οι χωριανοί πού να έχουν πρόσβαση; Τα πάντα, σχεδόν, γινόταν με το χέρι και με τα μέσα της εποχής, και μετά που ήρθε το ρεύμα άλλαξαν τα πάντα! Έβλεπαν κάποια σημάδια στον ουρανό ή κάποιες συμπεριφορές ζώων και εντόμων, και έκαναν τις προβλέψεις τους και ποτέ δεν έσφαλαν…»
«ΔΕΝ ΠΕΡΙΜΕΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ…»
Αυτά τα μετεωρολογικά… μυστικά τα κληροδότησαν σε παιδιά και εγγόνια, τα κρατούν σαν ακριβό φυλακτό και δεν χρειάζονται να πληροφορηθούν «τον καιρό από τα κανάλια», που «συχνά πέφτουν έξω στις προβλέψεις». Σε ηλικία 16-17 χρονών, λοιπόν, αφουγκράζονταν με προσοχή τις εμπειρικές διαγνώσεις και προβλέψεις της γιαγιάς και ότι έλεγε για τον καιρό που έρχονταν έβγαινε: «Η γιαγιά μου η Δέσποινα ήταν γεννημένη το 1902 και ήταν φαμέγια σε Τούρκο κτηματία στο Γερακάρι, μόνο για να τρώει! Δεν ήξερε γράμματα και ούτε την υπογραφή της ήξερε να βάζει. Ήταν τότε 75-80 χρονών και εγώ νέος…»
Όταν έβλεπε, λοιπόν, σύμφωνα με όσα έχει κρατήσει σήμερα ο εγγονός της Νίκος, στην κορυφή του Ψηλορείτη σύννεφο σε σχήμα μικρού θηλυκού αλόγου που η ίδια το έλεγε «φοραδάκι», τότε έρχονταν βροχή. Το συννεφάκι εμφανίζονταν το ξημέρωμα, με το που έφεγγε η μέρα, και παρέμενε για μισή ώρα περίπου. Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, ακραία καιρικά φαινόμενα φέρνουν τα κοράκια που εμφανίζονται με κραυγές το σούρουπο, το πλήθος από τις σφίγγες, τα γαϊδουράκια που όταν αφεθούν ελεύθερα καλπάζουν, οι λαγοί που έχουν απόθεμα λίπους στους νεφρούς, οι καψαλίδες στο καπάκι της σόμπας που καίει ξύλα και οι πολυάριθμες μύγες…
«Αυτές οι ενδείξεις», σημειώνει, «μου καθορίζουν και τον καιρό τις επόμενες ώρες και μέρες. Παρακολουθώ όσα λένε για τον καιρό στα κανάλια, αλλά πέφτουν έξω. Οι προβλέψεις της γιαγιάς μου ήταν πάντα ακριβείς και το βλέπω κάθε μέρα που παρατηρώ τα σημάδια…»
Ηλικίας 90 χρόνων ο Δημήτρης Βλαστός, θυμάται ότι «οι παλιοί μας γνώριζαν τον καιρό από τα μερομήνια», γιατί «δεν υπήρχανε τότε ούτε τηλεοράσεις, ούτε ραδιόφωνα, ούτε ρεύμα στα χωριά και στα σπίτια. Έβλεπαν κάποια σημάδια, όπως ο πατέρας μου ο Μανώλης, ήξεραν τον καιρό την άλλη μέρα και προγραμμάτιζαν τις δουλειές τους. Ξέρω πως όταν έχουμε μεγάλες ζέστες το καλοκαίρι, θα νιώσουμε βαρύ χειμώνα, ξέρω για τις σφίγγες και όταν καλπάζουν τα χτήματα. Ήταν, βέβαια, και διαφορετικά τότε και η ατμόσφαιρα δεν είχε μολυνθεί όπως είναι σήμερα…»
Ο Νίκος Φουντεδάκης επιμένει στην πρόβλεψη ότι «η βαρυχειμωνιά είναι πίσω» και γι αυτό έχει φροντίσει για μεγάλες προμήθειες ξυλείας…
Του Μανόλη Παντινάκη