Γιατί υπάρχουν τουλάχιστον 6 διαφορετικά πρωτογενή πλεονάσματα

Της Δήμητρας Καδδά
Το «πρωτογενές» πλεόνασμα (πλεόνασμα χωρίς να προσμετρηθούν οι τόκοι που κάθε χρόνο πληρώνει το κράτος για δάνεια,) έχει μπει πλέον στο καθημερινό λεξιλόγιο. Η προαναγγελία του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά για πρωτογενές πλεόνασμα πολύ πάνω από το 1 δισ. ευρώ (έναντι μνημονιακού στόχου για μηδενικό) αλλά και οι κυβερνητικές "πληροφορίες" για πρωτογενές πλεόνασμα «έκπληξη» ως ανάχωμα σε μέτρα και για παροχές, έχει ανάγει το συγκεκριμένο μέγεθος σε ρυθμιστή των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, του οικονομικού μέλλοντος πολιτών και επιχειρήσεων, αλλά και της έκβασης της εκλογικής αναμέτρησης.
Το που θα «κλείσει» το κρίσιμο πρωτογενές πλεόνασμα το 2013 σύμφωνα με πληροφορίες θα κριθεί από το αν θα συγκρατηθεί η νέα γενιά χρεών 1 δισ. ευρώ περίπου του 2013 με επίκεντρο την υγεία, αν θα πληρωθούν φόροι του 2013 που έχουν δόσεις τώρα (πχ τέλος ακινήτων) και από το αν θα έρθουν εγκαίρως τώρα τα κοινοτικά κονδύλια που «χρωστούν» οι Βρυξέλλες από το 2013. Ο λογαριασμός θα φανεί στις 23 Απριλίου και έως τότε αναμένεται να βρέχει πληροφορίες για διαφορετικά πλεονάσματα, 6 τουλάχιστο τον αριθμό που ζαλίζουν.
Ο αρμόδιος αναπληρωτής Υπουργός Χ Σταϊκούρας ανακοίνωσε χθες πλεόνασμα κρατικού προυπολογισμού τον Ιανουάριο στα 811 εκατ ευρώ. Μία ημέρα πριν μίλησε για πρωτογενές πλεόνασμα σε όρους Eurostat 3,9 δισ. ευρώ το 2013 αλλά και για πρωτογενές πλεόνασμα σε όρους μνημονίου 812 εκατ ευρώ το 2013 στα επίσημα στοιχεία του προϋπολογισμού που αναμένεται να είναι πολύ πιο μεγάλο…
Τι ισχύει από όλους αυτούς τους αριθμούς; Η απάντηση είναι ότι όλοι ισχύουν γιατί όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά ανά την ΕΕ οι τρόποι μέτρησης είναι πολλοί:
* Πρωτογενές πλεόνασμα κρατικού προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση
Ανακοινώνεται κάθε μήνα από το ΥΠΟΙΚ (811 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο) και δεν περιλαμβάνει το ευρύ δημόσιο, δηλαδή Νοσοκομεία, Ταμεία ΔΕΚΟ κλπ τα οποία τα χρόνια που πέρασαν είχαν και τις πιο μεγάλες αποκλίσεις. Ανάλογο περίπου πρ. πλεόνασμα ανακοινώνει κάθε μήνα και η ΤτΕ.
* Πρωτογενές πλεόνασμα γενικής κυβέρνησης σε ταμειακή βάση
Αυτό περιλαμβάνει και το ευρύ δημόσιο και δίνει μία πιο πλήρη εικόνα των δοσοληψιών σε πραγματικό χρόνο.
* Πρωτογενές πλεόνασμα γενικής κυβέρνησης σε δημοσιονομική βάση
Αυτό το πλεόνασμα μετρά η Eurostat. Η διαφορά του είναι ότι προσθέτει και έσοδα – δαπάνες που καταλογίζονται πχ στο 2013 αλλά πληρώνονται ή εισπράττονται τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους ή στους τελευταίους του προηγούμενου έτους. Εδώ είναι και το άγνωστος «Χ» δαπανών του ευρύτερου δημοσίου που περιμένει να δει η κυβέρνηση ή των εσόδων που αναμένονται.
Και εδώ υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Το 2013 η Ελλάδα αναμένεται να έχει σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών (Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού) πρωτογενές πλεόνασμα 3,9 δισ. ευρώ ή στο 2,1% του ΑΕΠ. Η μέτρηση αυτή αφαιρεί τις δαπάνες στήριξης των τραπεζών. Υπάρχει και δεύτερη μέτρηση στην οποία προσμετρώνται και αυτές και προκύπτει εκτιμώμενο πρωτογενές έλλειμμα 8,3% του ΑΕΠ…
* Πρωτογενές πλεόνασμα γενικής κυβέρνησης σε δημοσιονομική βάση σε όρους Μνημονίου. Εδώ φτάνουμε στην «ουσία» του πράγματος, δηλαδή στο μέγεθος που θα κρίνει τα νέα μέτρα. Από το πλεόνασμα ανά Eurostat αφαιρούνται μία σειρά από έσοδα: η αναδρομική μείωση του επιτοκίου για δάνεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η μεταφορά των αποδόσεων των Ελληνικών ομολόγων από τις Κεντρικές Τράπεζες του Ευρωσυστήματος (ANFAs και SMPs). Μετά από όλα αυτά, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής στον προϋπολογισμό το πρωτογενές πλεόνασμα καταγράφεται στα 812 εκατ. ευρώ ή στο 0,4% του ΑΕΠ το 2013 και η κυβέρνηση το προαναγγέλλει σε πάνω από 1 δισ. ευρώ.
Ο ορισμός του μνημονιακού πλεονάσματος πρέπει να πούμε δεν είναι «σταθερός». 
Προβλέπεται στο Τεχνικό Μνημόνιο του Ιουλίου (ένα από τα τρία βασικά κείμενα του μνημονίου) και είναι αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης κυβέρνησης και δανειστών. Πολλοί είναι αυτοί που ασκούν κριτική για τις «εξαιρέσεις» που το καθιστούν πολύ πιο «αυστηρό» από το πρωτογενές πλεόνασμα της Eurostat.
capital.gr

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις