Μέσα από τις στάχτες, ένας φόρος που θα μπορούσε να... βοηθήσει τους Έλληνες

.Sky.gr

Έως τώρα λίγοι θα μπορούσαν να αρνηθούν πως αυτό που λείπει από την προσπάθεια αντιμετώπισης της Ελληνικής κρίσης χρέους είναι η εφευρετικότητα. Το κενό αυτό προσπαθεί να συμπληρώσει ο Peter Orszag σε άρθρο του στο Bloomberg. O αντιπρόεδρος της Citigroup και μέχρι πρότινος επικεφαλής του γραφείου διαχείρισης προϋπολογισμού της κυβέρνησης Ομπάμα, προτείνει την επιβολή αυξημένων φόρων στα τσιγάρα ως μέσο αύξησης των κρατικών εσόδων και ταυτόχρονης μείωσης του αριθμού των καπνιστών στη χώρα μας.
Με μια πρώτη ανάγνωση η πρόταση μπορεί να μοιάζει αστεία, στην πραγματικότητα όμως δεν είναι. Η Ελλάδα, δυστυχώς, αποτελεί το παράδειγμα προς αποφυγή και στο κάπνισμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 2009 το 40% του Ελληνικού πληθυσμού κάπνιζε, σχεδόν το διπλάσιο από το μέσο όρο του 22% για τις υπόλοιπες χώρες. Για την ακρίβεια, η μοναδική άλλη ανεπτυγμένη χώρα που έστω πλησιάζει την Ελλάδα είναι η Ρωσία, αλλά κι αυτή μόλις αγγίζει το 34%.
Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως κατά την τελευταία δεκαετία το ποσοστό των ενήλικων καπνιστών στη χώρα μας αυξήθηκε κατά σχεδόν 6%, ενώ στον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο μόνο η Τσεχία είχε να επιδείξει μια παρόμοια... επιτυχία. Συνεπώς, μάλλον δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα το ποσοστό θανάτων ανά ηλικιακή ομάδα από καρκίνο του πνεύμονα είναι πολύ μεγαλύτερο συγκριτικά με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Ένα από τα αίτια αυτών των προβληματικών στατιστικών είναι η σχετικά χαμηλή τιμή των τσιγάρων, που οφείλεται με τη σειρά της στην εξαιρετικά χαμηλή φορολόγηση τους στη χώρα μας. Πληθώρα δεδομένων υποδεικνύουν πως η αύξηση της τιμής των τσιγάρων προκαλεί μείωση των καπνιστών, ιδιαίτερα ανάμεσα στους εφήβους, γεγονός σημαντικό διότι οι καπνιστικές συνήθεις διαμορφώνονται κατά την εφηβεία. Βεβαίως η Ελληνική κυβέρνηση ήδη αύξησε τον φόρο στα τσιγάρα κατά 20% το 2010, αλλά υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω αυξήσεις και τυχόν «φοροδοτική αδυναμία» σε αυτόν το τομέα είναι μάλλον κάτι καλό.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί πως η αποδοτικότητα μιας βαριάς φορολόγησης στα τσιγάρα θα μπορούσε να είναι υπέρμετρα μεγάλη διότι στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, τα χαμηλότερα εισοδήματα δεν υπερ-εκπροσωπούνται στο σύνολο των καπνιστών. Αυτό σημαίνει πως τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα θα αποθαρρυνθούν λόγω του κόστους, βελτιώνοντας το προσδόκιμο ζωής τους, ενώ τα υψηλά θα εξασφαλίσουν την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Αναμφίβολα πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη πρόταση, ίσως όμως είναι η πιο καινοτόμα ιδέα που έχουμε ακούσει τα τελευταία δύο χρόνια. Μάλιστα, σε αντίθεση με άλλα μέτρα που έχουν κακήν κακώς επιβληθεί, αυτό τυχαίνει να έχει μερικά δυνατά επιχειρήματα πίσω του. Ποιος ξέρει, ίσως ένας φόρος στα τσιγάρα θα μπορούσε να γίνει ο πρώτος φόρος που δεν... βλάπτει σοβαρά την υγεία των Ελλήνων.

                                 Ομφαλός